Scenario Medicatiebouwstenen (sturen/ontvangen) 2.16.840.1.114683.2.4.3.11.60.20.77.3.146

Datum en tijd waarop de medicatieafspraak is vastgelegd.
Datum + tijd verplicht meegeven (er moet volgordelijkheid kunnen worden afgeleid bij meerdere registraties op één dag).

Startdatum : Dit is het tijdstip waarop de afspraak ingaat (of is ingegaan of zal ingaan). Dit betreft het tijdstip waarop de in deze afspraak vastgelegde gebruiksinstructie ingaat. In geval van een afspraak om te stoppen betreft dit de startdatum van de originele medicatieafspraak. De einddatum geeft aan vanaf wanneer de medicatie gestaakt moet worden.

Gebruiksduur : De beoogde gebruiksduur. Bijvoorbeeld 5 dagen of 8 weken. Het is niet toegestaan om de gebruiksduur in maanden aan te geven, omdat verschillende maanden een variabele duur in dagen hebben.

Einddatum : Het tijdstip waarop de gebruiksperiode eindigt (of geëindigd is of zal eindigen). In het geval van een afspraak om het gebruik te staken betreft dit het tijdstip waarop de medicatie gestaakt moet worden. Om verwarring te voorkomen tussen 'tot' en 'tot en met' is het meegeven van de tijd altijd verplicht bij einddatum.

De gebruiksperiode bevat maximaal twee van deze elementen, in combinatie naar keuze. Dit kan dus zijn een start- en einddatum, een startdatum en gebruiksduur of een einddatum en gebruiksduur. Bij medicatie voor onbepaalde duur wordt er alleen een startdatum aangegeven. Bij medicatie met een vaste duur, maar onbekende startdatum wordt alleen duur aangegeven. Het veld criterium moet dan wel gevuld worden.

Element om aan te geven dat de startDatum Tijd of eindDatum Tijd onzeker is, of te verklaren waarom deze ontbreekt.

In bepaalde situaties kunnen startDatum Tijd of eindDatum Tijd afhankelijk zijn van een ander gegeven. Dit is bijvoorbeeld het geval wanneer de patiënt een aantal dagen voor opname medicatie moet starten of stoppen, terwijl de opnamedatum nog niet bekend is. Bij Criterium wordt dan in vrije tekst aangegeven: 'X dagen voor opname starten' of 'X dagen voor opname stoppen'. Hiermee is bij uitwisseling van de medicatieafspraak duidelijk dat de ingevulde start- of einddatum onzeker is, of waarom deze er geen start- of einddatum is ingevuld.

De aanvullende instructie bevat een aanvullend uitleg over het gebruik. De aanvullende instructie heeft betrekking op de hele gebruiksinstructie en niet op een individuele dosering.

Het gaat hier om alle aanwijzingen voor gebruik. De tekst kan afkomstig zijn van het oorspronkelijke "papieren" medicatievoorschrift, maar kan ook gegenereerd worden uit de gecodeerde gegevens. 

De instructies mogen niet conflicteren met andere onderdelen van de medicatieafspraak/ toedieningsafspraak.

De instructies kunnen ook verwijzen naar een bestaand protocol. In het geval van een extern doseerschema (bijv. bij 'volgens schema trombosedienst') wordt OTH gebruikt. 

De teksten in de G-standaard die dit attribuut kunnen ondersteunen, zijn opgenomen in bestand 362 waar de teksten uit de huisartsenstandaard WCIA tabel 25 zijn opgenomen. Deze teksten kunnen gebruikt worden om invulling te geven aan dit concept.

De container van het concept Dosering. Deze container bevat alle gegevenselementen van de concept Dosering.

Instructies voor toediening van de medicatie aan de toediener (de patiënt zelf, een verpleegkundige of andere hulpverlener). Bij inventarisatie van medicatiegebruik beschrijft de dosering het gebruikspatroon dat de patiënt met zichzelf heeft afgesproken.

Als het doseerschema (spreiding van toedieningen over de tijd) vast is en de keerdosis ook, dan is er een enkele gebruiksinstructie.

Er kunnen meerdere parallelle gebruiksinstructies opgenomen worden bij een wisselende doseerhoeveelheid binnen de dag en bij een variabele gebruiksfrequentie.

Er kunnen meerdere sequentiële gebruiksinstructies opgenomen worden bij wisselende doseerhoeveelheden binnen de periode en/of een wisselend doseerschema.

Binnen het concept 'dosering' zitten verschillende elementen. Niet alle elementen kunnen/ mogen samen gebruikt worden. Hieronder staat een korte opsomming van de samenhang tussen de elementen:

• Dagdeel en toedientijd mogen nóóit gelijktijdig gevuld zijn

• Het element IsFlexibel (onder Toedieningsschema) heeft betrekking op de Toedientijd

• Weekdag kan/mag gelijktijdig gevuld zijn met Dagdeel of Toedientijd

• De elementen Toedientijd/ Dagdeel/ Weekdag kunnen niet gecombineerd worden met Interval

• Bij het combineren van Toedientijd of Dagdeel met Frequentie moet de tijdseenheid van Frequentie tijdseenheid groter of gelijk zijn aan een dag.

• Bij het combineren van Weekdag (met of zonder Toedientijd/Dagdeel) en Frequentie, moet de tijdseenheid van Frequentie:

  • Een week zijn. Eén week is impliciet door het vullen van de Weekdag, dus gebruik van Frequentie is alleen zinvol bij 2 of meer weken, neem iedere twee weken op woensdag OF

  • Kleiner zijn dan een dag zijn (neem 2 x per dag op maandag, woensdag, vrijdag)

  • Nooit tussen de 1 en 14 dagen in zijn, want dat kan niet samen met weekdag

  • Nooit 'maand' of 'jaar' zijn. Het is niet realistisch en niet specifiek genoeg om bijvoorbeeld 2x per maand/jaar op woensdag te doseren.

• aantal = 2
  
• tijdseenheid = 'dag'.

• aantal = 3
  
• tijdseenheid = 'week'.

De voorwaarde voor het toedienen van een medicament kan zijn:

• een fysiologische meetwaarde (plasma glucose concentratie, lichaamstemperatuur, bloeddruk);

• een symptoom of andere omstandigheid (bij hoofdpijn, bij jeuk).

Relevante b-codes uit NHG Tabel25 (G-standaard bst362) vormen de waardelijst om dit concept gecodeerd door te geven. Daarbij moet altijd ook de tekstuele omschrijving van die code meegegeven worden.

Fysiologische meetwaarden of andere voorwaarden die niet in de b-codes van NHG Tabel25 (G-standaard bst362) voorkomen, kunnen worden uitgedrukt met vrije tekst d.m.v. de OTH-code.

De toedieningssnelheid wordt gebruikt bij langzame toediening van vloeistoffen. De eenheid wordt uitgedrukt in UCUM. Toegestane eenheden zijn beperkt tot die eenheden die relevant zijn voor de langzame toediening van vloeistoffen. Deze hebben de formule hoeveelheid/tijdsduur of kunnen geparametriseerd (per lichaamsgewicht of lichaamsoppervlakte) zijn in een formule hoeveelheid/ parameter/tijdsduur.

De snelheid is in de praktijk vrijwel altijd milliliter per uur (ml/h), maar kan ook geparametriseerd (per lichaamsgewicht of lichaamsoppervlakte) zijn.

Ook het opgeven van een interval (bijv. 0-10 ml/h) is een gebruikelijke optie.

Bijvoorbeeld, bij toedieningssnelheid van 23 ml/h geldt:

Waarde = 23

Eenheid = ml/h

Een voorbeeld van een geparametriseerde toedieningssnelheid: 100 - 150 mg/kg/dag.

De variabelen kunnen de volgende waarden aannemen:

Hoeveelheid:

Parameter

Tijdsduur:

De toedieningsduur definieert de tijdsduur gedurende welke het medicijn wordt toegediend en wordt voornamelijk gebruikt bij de langzame parenterale toediening van vloeistoffen.

De volgende behandelaar waarmee contact kan worden opgenomen indien er vragen zijn over het medicatiebeleid van de bijbehorende medicatieafspraak.

In sommige situaties is er een tijdelijke behandelaar die optreed als voorschrijver waarna een andere behandelaar het medicatiebeleid overneemt (bijvoorbeeld bij de HAP en opname & ontslag situaties). In deze gevallen kan de tijdelijke behandelaar de vaste behandelaar invullen zodat het voor de keten inzichtelijk is wie originele voorschrijver dan wel vaste behandelaar is.

De codering van geneesmiddelen wordt in Nederland ontleend aan de G-Standaard (uitgegeven door Z-Index), die onder regie van de KNMP wordt gevuld.

Het gecodeerde geneesmiddel kan worden uitgedrukt als:

• ZI-nummer

• Handelsproductcode (HPK)

• Voorschrijfcode (PRK)

• Generieke productcode (GPK)

Het ZI-nummer is het handelsproduct inclusief de verpakkingsgrootte.
De HPK is het handelsproduct zoals de fabrikant het registreert en in de handel brengt.
De PRK bevat alle GPK-kenmerken, aangevuld met een aantal kenmerken die nodig zijn om het juiste middel te kunnen voorschrijven. Dit niveau is bedoeld om generiek te kunnen voorschrijven.
De GPK definieert de farmaceutische kenmerken van een product, namelijk samenstelling, sterkte, eenheden, farmaceutische vorm en toedieningsweg.

Voor de verdere toelichting op deze niveaus uit de G-Standaard zie https://www.z-index.nl.

Daarnaast bestaan er in de lokale systemen ook 90.000.000 nummers. Het 90.000.000 nummer wordt gebruikt conform landelijke afspraken.

Werkzame stof of hulpstof.
Hier kunnen dezelfde codes worden gebruikt als voor de ProductCode (met name voor verdunningen en samenstellingen), maar nu kunnen ook de ATC, SNK en SSK gebruikt worden om een stof aan te duiden (voor het opgeven van ingrediënten van lokaal magistraal bereide producten).

• ZI-nummer

• Handelsproductcode (HPK)

• Voorschrijfcode (PRK)

• Generieke productcode (GPK)

• Anatomical Therapeutic Chemical Classification (ATC)

• Stofnaamcode (SNK)

• Stofnaamcode i.c.m. stamtoedieningsweg (SSK)

Voor verdere toelichting over ATC zie https://www.whocc.no/atc/structure_and_principles/.

Datum en tijd waarop het Wisselend Doseerschema is vastgelegd.
Datum + tijd verplicht meegeven (er moet volgordelijkheid kunnen worden afgeleid bij meerdere registraties op één dag).

Startdatum : Dit is het tijdstip waarop de afspraak ingaat (of is ingegaan of zal ingaan). Dit betreft het tijdstip waarop de in deze afspraak vastgelegde gebruiksinstructie ingaat. In geval van een afspraak om te stoppen betreft dit de startdatum van de originele medicatieafspraak. De einddatum geeft aan vanaf wanneer de medicatie gestaakt moet worden.

Gebruiksduur : De beoogde gebruiksduur. Bijvoorbeeld 5 dagen of 8 weken. Het is niet toegestaan om de gebruiksduur in maanden aan te geven, omdat verschillende maanden een variabele duur in dagen hebben.

Einddatum : Het tijdstip waarop de gebruiksperiode eindigt (of geëindigd is of zal eindigen). In het geval van een afspraak om het gebruik te staken betreft dit het tijdstip waarop de medicatie gestaakt moet worden. Om verwarring te voorkomen tussen 'tot' en 'tot en met' is het meegeven van de tijd altijd verplicht bij einddatum.

De gebruiksperiode bevat maximaal twee van deze elementen, in combinatie naar keuze. Dit kan dus zijn een start- en einddatum, een startdatum en gebruiksduur of een einddatum en gebruiksduur. Bij medicatie voor onbepaalde duur wordt er alleen een startdatum aangegeven.

Tekstuele omschrijving van de volledige gebruiksinstructie.

De aanvullende instructie bevat een aanvullend uitleg over het gebruik. De aanvullende instructie heeft betrekking op de hele gebruiksinstructie en niet op een individuele dosering.

Het gaat hier om alle aanwijzingen voor gebruik. De tekst kan afkomstig zijn van het oorspronkelijke "papieren" medicatievoorschrift, maar kan ook gegenereerd worden uit de gecodeerde gegevens. 

De instructies mogen niet conflicteren met andere onderdelen van de medicatieafspraak/ toedieningsafspraak.

De instructies kunnen ook verwijzen naar een bestaand protocol. In het geval van een extern doseerschema (bijv. bij 'volgens schema trombosedienst') wordt OTH gebruikt. 

De teksten in de G-standaard die dit attribuut kunnen ondersteunen, zijn opgenomen in bestand 362 waar de teksten uit de huisartsenstandaard WCIA tabel 25 zijn opgenomen. Deze teksten kunnen gebruikt worden om invulling te geven aan dit concept.

De container van het concept Dosering. Deze container bevat alle gegevenselementen van de concept Dosering.

Instructies voor toediening van de medicatie aan de toediener (de patiënt zelf, een verpleegkundige of andere hulpverlener). Bij inventarisatie van medicatiegebruik beschrijft de dosering het gebruikspatroon dat de patiënt met zichzelf heeft afgesproken.

Als het doseerschema (spreiding van toedieningen over de tijd) vast is en de keerdosis ook, dan is er een enkele gebruiksinstructie.

Er kunnen meerdere parallelle gebruiksinstructies opgenomen worden bij een wisselende doseerhoeveelheid binnen de dag en bij een variabele gebruiksfrequentie.

Er kunnen meerdere sequentiële gebruiksinstructies opgenomen worden bij wisselende doseerhoeveelheden binnen de periode en/of een wisselend doseerschema.

Binnen het concept 'dosering' zitten verschillende elementen. Niet alle elementen kunnen/ mogen samen gebruikt worden. Hieronder staat een korte opsomming van de samenhang tussen de elementen:

• Dagdeel en toedientijd mogen nóóit gelijktijdig gevuld zijn

• Het element IsFlexibel (onder Toedieningsschema) heeft betrekking op de Toedientijd

• Weekdag kan/mag gelijktijdig gevuld zijn met Dagdeel of Toedientijd

• De elementen Toedientijd/ Dagdeel/ Weekdag kunnen niet gecombineerd worden met Interval

• Bij het combineren van Toedientijd of Dagdeel met Frequentie moet de tijdseenheid van Frequentie tijdseenheid groter of gelijk zijn aan een dag.

• Bij het combineren van Weekdag (met of zonder Toedientijd/Dagdeel) en Frequentie, moet de tijdseenheid van Frequentie:

  • Een week zijn. Eén week is impliciet door het vullen van de Weekdag, dus gebruik van Frequentie is alleen zinvol bij 2 of meer weken, neem iedere twee weken op woensdag OF

  • Kleiner zijn dan een dag zijn (neem 2 x per dag op maandag, woensdag, vrijdag)

  • Nooit tussen de 1 en 14 dagen in zijn, want dat kan niet samen met weekdag

  • Nooit 'maand' of 'jaar' zijn. Het is niet realistisch en niet specifiek genoeg om bijvoorbeeld 2x per maand/jaar op woensdag te doseren.

• aantal = 2
  
• tijdseenheid = 'dag'.

• aantal = 3
  
• tijdseenheid = 'week'.

De toedieningssnelheid wordt gebruikt bij de langzame toediening van vloeistoffen. De eenheid wordt uitgedrukt in UCUM. Toegestane eenheden zijn beperkt tot die eenheden die relevant zijn voor de langzame toediening van vloeistoffen. Deze hebben de formule hoeveelheid/tijdsduur of kunnen geparametriseerd (per lichaamsgewicht of lichaamsoppervlakte) zijn in een formule hoeveelheid/ parameter/tijdsduur.

De snelheid is in de praktijk vrijwel altijd milliliter per uur (ml/h), maar kan ook geparametriseerd (per lichaamsgewicht of lichaamsoppervlakte) zijn.

Ook het opgeven van een interval (bijv. 0-10 ml/h) is een gebruikelijke optie.

Bijvoorbeeld, bij toedieningssnelheid van 23 ml/h geldt:

Waarde = 23

Eenheid = ml/h

Een voorbeeld van een geparametriseerde toedieningssnelheid: 100 - 150 mg/kg/dag.

De variabelen kunnen de volgende waarden aannemen:

Hoeveelheid:

Parameter

Tijdsduur:

De toedieningsduur definieert de tijdsduur gedurende welke het medicijn wordt toegediend en wordt voornamelijk gebruikt bij de langzame parenterale toediening van vloeistoffen.

De codering van geneesmiddelen wordt in Nederland ontleend aan de G-Standaard (uitgegeven door Z-Index), die onder regie van de KNMP wordt gevuld.

Het gecodeerde geneesmiddel kan worden uitgedrukt als:

• ZI-nummer

• Handelsproductcode (HPK)

• Voorschrijfcode (PRK)

• Generieke productcode (GPK)

Het ZI-nummer is het handelsproduct inclusief de verpakkingsgrootte.
De HPK is het handelsproduct zoals de fabrikant het registreert en in de handel brengt.
De PRK bevat alle GPK-kenmerken, aangevuld met een aantal kenmerken die nodig zijn om het juiste middel te kunnen voorschrijven. Dit niveau is bedoeld om generiek te kunnen voorschrijven.
De GPK definieert de farmaceutische kenmerken van een product, namelijk samenstelling, sterkte, eenheden, farmaceutische vorm en toedieningsweg.

Voor de verdere toelichting op deze niveaus uit de G-Standaard zie https://www.z-index.nl.

Daarnaast bestaan er in de lokale systemen ook 90.000.000 nummers. Het 90.000.000 nummer wordt gebruikt conform landelijke afspraken.

Werkzame stof of hulpstof.
Hier kunnen dezelfde codes worden gebruikt als voor de ProductCode (met name voor verdunningen en samenstellingen), maar nu kunnen ook de ATC, SNK en SSK gebruikt worden om een stof aan te duiden (voor het opgeven van ingrediënten van lokaal magistraal bereide producten).

• ZI-nummer

• Handelsproductcode (HPK)

• Voorschrijfcode (PRK)

• Generieke productcode (GPK)

• Anatomical Therapeutic Chemical Classification (ATC)

• Stofnaamcode (SNK)

• Stofnaamcode i.c.m. stamtoedieningsweg (SSK)

Voor verdere toelichting over ATC zie https://www.whocc.no/atc/structure_and_principles/.